Servizos ao cidadán Arquivos
Dirección de Contacto
Subdirección General de los Archivos Estatales
Plaza del Rey, 1 - Planta Baja
28004 - Madrid
Os Arquivos Estatais albergan documentos nun grande abano de linguas. Isto pon en evidencia e ilustra a diversidade e riqueza lingüística que caracterizou a España ao longo da súa historia. Algunhas linguas xurdiron dentro do territorio, e outras teñen orixes afastadas. Algunhas seguen en uso na actualidade, e outras abandonáronse hai moito.
Neste apartado preséntanse individualizadamente as principais linguas que podemos atopar nos Arquivos Estatais. De cada unha delas ofrécese unha introdución xeral, suxírense fondos documentais nas que están presentes e propóñense ferramentas e bibliografía para facilitar aos usuarios a súa comprensión.
A variedade idiomática, como dicimos, é enorme. Por tanto, a listaxe de linguas que aparecen a seguir é necesariamente incompleta, posto que está lonxe de recoller todas as que están presentes nos arquivos. No futuro, prevese incorporar progresivamente novos idiomas.
O aragonés é unha lingua románica que xurdiu como resultado da evolución do latín vulgar falado na vertente meridional do Pirineo central. Actualmente fálase nalgúns pobos do norte de Aragón, pero no pasado utilizouse na maior parte da comunidade, así como en comarcas lindeiras da Comunitat Valenciana.
O asturiano é a lingua románica nada da evolución do latín falado nas terras constitutivas do Conventum Asturum da administración romana e posteriormente base territorial do reino medieval de Asturias e León. Por esta razón recibe tamén a denominación de asturiano-leonés, astur-leonés ou leonés.
O español ou castelán é a lingua románica máis difundida do mundo. As súas orixes sitúanse no terzo norte da península ibérica, no reino de Castela, onde se mesturaban outros dialectos do latín, como o galego-portugués, o astur- leonés, ou o navarro-aragonés.
Esta lingua románica comparte trazos comúns tanto coas linguas iberorrománicas como coas galorrománicas, e é moi afín ao occitano. Baixo diversas denominacións, ten a consideración de lingua cooficial en Catalunya, Illes Balears e Comunitat Valenciana, e de lingua propia nalgunhas comarcas de Aragón. Tamén se usa na cidade italiana de Alghero e no departamento francés dos Pireneos Orientais.
O éuscaro é unha lingua non indoeuropea, caracterizada polo seu illamento en relación coas linguas circundantes. Fálase nun territorio repartido entre os estados de Francia e España, aínda que o 90% dos falantes concéntranse na parte peninsular.
O galego é a lingua propia de Galicia. Ademais, fálase nas zonas limítrofes de Asturias, León e Zamora, e en áreas xeográficas con presenza de emigrantes galegos de Europa e Latinoamérica. Pertence á familia das linguas románicas e é o resultado da evolución do latín vulgar do noroeste da península ibérica.
O latín é un idioma indoeuropeo procedente do Lacio, a rexión do centro de Italia onde se atopa a cidade de Roma. A expansión militar do Imperio Romano e a aculturación das poboacións sometidas a el impuxo o seu uso nun vasto territorio do sur de Europa. Alí evolucionou, co paso dos séculos, cara ás linguas da familia románica.